Bạn đã vượt qua giai đoạn bấm hợp âm đau nhức những ngón tay. Bạn đã có thể đệm hát trôi chảy vài bài hát tủ. Bạn quyết tâm chinh phục những kỹ thuật cao hơn: những câu lead solo tốc độ, những kỹ thuật fingerstyle phức tạp, những hợp âm màu tinh tế.
Bạn xem thêm:
- Hướng Dẫn Tạo Intro Guitar Hấp Dẫn: 3 Phương Pháp Đơn Giản
- Hợp Âm Màu Là Gì? Cách Dùng Hợp Âm 7, Maj7, Sus2/4 Cho Guitar
- Luyện Cảm Âm Guitar Tại Nhà: 7 Bài Tập Giúp Bạn Bắt Tông Chuẩn
Nhưng rồi, một bức tường vô hình xuất hiện.
Nhiều tuần, thậm chí nhiều tháng trôi qua, bạn cảm thấy mình không hề tiến bộ. Kỹ thuật Palm mãi không gọn gàng, câu chạy ngón vẫn vấp váp, và sự tự tin ngày nào dần biến thành nỗi thất vọng. Bạn rơi vào một nơi gọi là “cao nguyên chững lại” (the plateau) – nơi đam mê bị thử thách và rất nhiều người đã từ bỏ cây đàn.
Sự thật khó chịu là, ở giai đoạn nâng cao, nỗ lực không phải lúc nào cũng đồng nghĩa với tiến bộ. Nếu bạn đang mắc kẹt, rất có thể không phải vì bạn thiếu năng khiếu hay không đủ chăm chỉ, mà vì bạn đang vô tình mắc phải những sai lầm “ngầm” nhưng cực kỳ tai hại trong phương pháp luyện tập.
Bài viết này sẽ chỉ ra 5 sai lầm chết người đó. Đây không chỉ là một danh sách, mà là một tấm gương để bạn soi chiếu lại quá trình của chính mình, tìm ra nguyên nhân gốc rễ và trang bị những giải pháp thực tế để phá vỡ bức tường, tiếp tục hành trình chinh phục cây đàn guitar.
1. “Bệnh Án”: Phân Tích 5 Sai Lầm Khiến Bạn Mắc Kẹt
Hãy đọc và xem bạn có nhận ra mình trong những “triệu chứng” này không.
Sai Lầm #1: Rơi vào “Cái Bẫy Tốc Độ” (The Speed Trap)
- Biểu hiện: Bạn xem một video thần đồng guitar chơi một câu solo nhanh như chớp và bạn muốn được như vậy. Bạn lao vào tập câu solo đó ở tốc độ gốc, cố gắng chơi thật nhanh. Kết quả là tiếng đàn của bạn đầy lỗi, nốt thì mất, nốt thì thừa, và hoàn toàn không có cảm xúc.
- Tác hại chết người: Khi bạn tập nhanh một cách cẩu thả, não và cơ bắp của bạn đang học và ghi nhớ những lỗi sai đó. Bạn đang xây dựng một “thói quen xấu” cực kỳ khó sửa. Chơi nhanh mà sai còn tệ hơn rất nhiều so với chơi chậm mà đúng, bởi nó phá hủy nền tảng kỹ thuật và sự chính xác của bạn. Giống như xây một tòa nhà chọc trời trên một nền móng lung lay vậy.
Sai Lầm #2: Tập Luyện Vô Định (Aimless Practice)
- Biểu hiện: “Giờ tập guitar” của bạn diễn ra như sau: bạn cầm đàn lên, chơi lại vài bài hát quen thuộc, thử một câu lick mới thấy trên mạng, không được thì nản, rồi lại quay về chơi những gì mình đã biết. Buổi tập kết thúc mà bạn không thực sự cải thiện được một kỹ năng cụ thể nào.
- Tác hại chết người: Tập luyện vô định mang lại cho bạn cảm giác “bận rộn” nhưng không hề có “hiệu quả”. Nó không đẩy bạn ra khỏi vùng an toàn của mình. Nếu bạn chỉ làm những gì bạn đã có thể làm, bạn sẽ không bao giờ làm được những gì bạn chưa thể làm. Điều này giết chết thời gian và bào mòn động lực của bạn một cách từ từ.
Sai Lầm #3: Bội Thực Kiến Thức, Loạn Kỹ Năng (Information Overload)
- Biểu hiện: Bạn theo dõi 20 kênh YouTube về guitar. Hôm nay bạn thấy video “10 câu lick Blues hay nhất”, ngày mai là “Hướng dẫn sweep picking”, ngày kia lại là “Hợp âm Jazz cho người mới bắt đầu”. Bạn thử mỗi thứ một chút, nhưng không có kỹ năng nào được tập đến nơi đến chốn.
- Tác hại chết người: Bộ não của bạn bị quá tải. Bạn biết “một chút” về mọi thứ nhưng không thực sự “làm chủ” được bất cứ điều gì. Sự thiếu tập trung này khiến bạn không bao giờ đạt được chiều sâu trong kỹ thuật. Thay vì xây một cái giếng sâu để lấy nước, bạn đang đào 20 cái lỗ nông và không tìm thấy gì cả.
Sai Lầm #4: Bỏ Qua Nhịp Điệu – Linh Hồn Của Âm Nhạc
- Biểu hiện: Bạn tập trung 100% vào việc bấm đúng nốt, chạy ngón đúng thế tay, nhưng bạn lại tập mà không có metronome (máy đếm nhịp) hay drum track (trống nền). Bạn nghĩ rằng chỉ cần đúng nốt là đủ.
- Tác hại chết người: Đây là sai lầm lớn nhất của rất nhiều người tự học. Nốt nhạc không có nhịp điệu chỉ là những âm thanh rời rạc. Nhịp điệu (Timing) là xương sống của âm nhạc. Kỹ năng giữ nhịp vững chắc là thứ phân biệt một người chơi nghiệp dư và một người chơi chuyên nghiệp. Nếu nền tảng nhịp điệu của bạn yếu, dù bạn có chơi kỹ thuật phức tạp đến đâu, tiếng đàn của bạn nghe vẫn sẽ rất “non” và thiếu sự vững chãi.
Sai Lầm #5: So Sánh Với Người Khác và Thiếu Kiên Nhẫn
- Biểu hiện: Bạn lướt Instagram, thấy một cậu bé 15 tuổi chơi fingerstyle điêu luyện và bạn cảm thấy nản lòng. Bạn tự hỏi “Sao mình tập mãi mà không bằng một phần của cậu ấy?”. Bạn mong đợi phải thấy kết quả rõ rệt chỉ sau vài buổi tập.
- Tác hại chết người: So sánh là kẻ cắp của niềm vui. Việc so sánh hành trình của bạn với “phân cảnh nổi bật” của người khác sẽ giết chết sự tự tin và động lực. Cùng với đó, việc thiếu kiên nhẫn khiến bạn bỏ cuộc ngay trước khi những nỗ lực bắt đầu đơm hoa kết trái. Học các kỹ năng nâng cao là một cuộc chạy marathon, không phải chạy nước rút.
2. Nguyên Tắc Cốt Lõi: Chuyển Từ “Tập Nhiều” Sang “Tập Thông Minh”
Nhận ra sai lầm là bước đầu tiên. Bước tiếp theo là thay đổi tư duy. Nguyên tắc vàng để vượt qua giai đoạn chững lại là: Chất lượng quan trọng hơn số lượng.
Một buổi tập có chủ đích kéo dài 20 phút còn hiệu quả hơn 2 giờ tập luyện vô định. “Tập thông minh” (Deliberate Practice) bao gồm 3 yếu tố:
- Mục tiêu cụ thể: Biết chính xác bạn muốn cải thiện điều gì trong buổi tập này.
- Sự tập trung cao độ: Loại bỏ mọi xao nhãng và dồn toàn bộ tâm trí vào việc thực hiện mục tiêu đó.
- Vòng lặp phản hồi: Tự đánh giá, tìm ra lỗi sai và ngay lập tức điều chỉnh.
3. “Đơn Thuốc”: Kế Hoạch Hành Động Để Vượt Qua Từng Rào Cản
Dưới đây là những giải pháp thực tế để bạn đối phó với từng sai lầm.
Cách khắc phục #1 (Cái bẫy tốc độ): Trở thành bạn thân của Metronome
- Hành động: Mua một chiếc metronome hoặc tải một ứng dụng miễn phí. Bất cứ khi nào tập một kỹ thuật mới, hãy bắt đầu ở một tốc độ chậm đến mức bạn không thể nào sai được (ví dụ 50-60 bpm). Chỉ tăng tốc độ lên 2-3 bpm khi bạn đã có thể chơi hoàn hảo ở tốc độ hiện tại ít nhất 5 lần liên tiếp.
- Tại sao hiệu quả: Việc này lập trình cho cơ bắp và não bộ của bạn ghi nhớ chuyển động ĐÚNG. Tốc độ sẽ đến một cách tự nhiên như một sản phẩm phụ của sự chính xác.
Cách khắc phục #2 (Tập luyện vô định): Viết Nhật Ký Luyện Tập
- Hành động: Dành 2 phút trước mỗi buổi tập để viết ra mục tiêu cụ thể. Ví dụ: “Hôm nay, tập kỹ thuật Palm với vòng Am-G-C-F ở 70bpm trong 10 phút. Sau đó, tập dò giai điệu câu đầu của bài ‘Yesterday’ trong 15 phút.” Sau buổi tập, ghi lại những gì đã làm được và khó khăn gặp phải.
- Tại sao hiệu quả: Nó biến buổi tập của bạn từ vô định thành có chủ đích. Nó cung cấp một lộ trình rõ ràng và giúp bạn theo dõi được sự tiến bộ của mình theo thời gian.
Cách khắc phục #3 (Bội thực kiến thức): Quy Tắc “Một Thứ Duy Nhất”
- Hành động: Chọn MỘT kỹ thuật hoặc MỘT bài hát mà bạn muốn chinh phục trong một khoảng thời gian nhất định (ví dụ 1-2 tuần). Trong thời gian đó, hãy chỉ tập trung vào nó. Bỏ theo dõi những kênh YouTube không liên quan, tạm thời không tìm hiểu các kỹ thuật khác.
- Tại sao hiệu quả: Nó cho phép bạn đạt được chiều sâu và sự tự tin thực sự với một kỹ năng. Cảm giác “làm chủ” được một thứ sẽ tạo ra động lực lớn hơn nhiều so với việc biết sơ sơ 10 thứ.
Cách khắc phục #4 (Bỏ qua nhịp điệu): Dành 5 Phút Khởi Động Với Nhịp
- Hành động: Bắt đầu mỗi buổi tập bằng 5 phút chỉ để tập trung vào nhịp điệu. Đặt metronome và vỗ tay theo các kiểu nhịp khác nhau (nốt đen, nốt đơn, nốt kép). Hoặc tìm các backing track (nhạc nền) có tiếng trống trên YouTube và thử quạt chả theo đó.
- Tại sao hiệu quả: Nó rèn luyện “đồng hồ sinh học” bên trong bạn. Khi cảm nhận về nhịp của bạn tốt lên, mọi kỹ thuật khác bạn chơi cũng sẽ nghe chắc chắn và chuyên nghiệp hơn.
Cách khắc phục #5 (So sánh & thiếu kiên nhẫn): Ghi Âm Chính Mình
- Hành động: Mỗi tuần một lần, hãy dùng điện thoại ghi âm hoặc quay video lại cảnh bạn đang chơi một đoạn nhạc mà bạn đang tập. Đừng chia sẻ nó, hãy giữ cho riêng mình. Sau một tháng, hãy nghe lại bản ghi âm đầu tiên.
- Tại sao hiệu quả: Đây là cách duy nhất để có sự so sánh công bằng: so sánh bản thân của ngày hôm nay với bản thân của ngày hôm qua. Khi bạn nghe lại và nhận ra sự tiến bộ rõ rệt của chính mình, dù là nhỏ nhất, nó sẽ mang lại một nguồn động lực khổng lồ và giúp bạn kiên nhẫn hơn với quá trình.
4. Công Cụ & Tài Nguyên Hỗ Trợ
- Metronome App: Pro Metronome, Soundbrenner.
- Backing Tracks: Tìm kiếm “Guitar Backing Track in C major” trên YouTube.
- Ứng dụng ghi âm: Hầu hết điện thoại đều có sẵn.
- Nhật ký: Một cuốn sổ tay đơn giản hoặc ứng dụng ghi chú như Notion, Evernote.
5. Từ Sửa Lỗi Đến Xây Dựng Lộ Trình
Bạn đã có những phương pháp để “tự chữa bệnh”. Tuy nhiên, việc tự mình chẩn đoán và tuân thủ một kế hoạch nghiêm ngặt là vô cùng khó khăn. Bạn có thể khắc phục được một sai lầm, nhưng làm thế nào để kết hợp tất cả các yếu tố này thành một lộ trình luyện tập hài hòa và hiệu quả? Làm sao biết được nên tập kỹ thuật nào trước, kỹ thuật nào sau?
Đây là lúc vai trò của một người hướng dẫn và một giáo trình được thiết kế bài bản trở nên vô giá.
6. Giải Pháp Toàn Diện: Có Người Dẫn Đường Trên “Cao Nguyên”
Tự mình vượt qua giai đoạn chững lại cũng giống như tự mình đi qua một sa mạc mà không có bản đồ. Bạn có thể làm được, nhưng sẽ mất rất nhiều thời gian và có nguy cơ đi lạc.
Khóa học “Guitar đệm hát nâng cao cùng Haketu“ được xây dựng dựa trên kinh nghiệm thực tế, lường trước những khó khăn và sai lầm mà bạn sẽ gặp phải. Giảng viên Haketu không chỉ dạy bạn kỹ thuật, mà còn dạy bạn phương pháp để luyện tập hiệu quả. Thay vì để bạn tự mò mẫm, khóa học cung cấp một con đường rõ ràng, từng bước một, giúp bạn tập trung vào những gì quan trọng nhất và nhìn thấy sự tiến bộ rõ rệt, từ đó giữ vững ngọn lửa đam mê.
7. Kết Luận
Giai đoạn chững lại không phải là dấu chấm hết. Ngược lại, nó là một dấu hiệu cho thấy bạn đang sẵn sàng để bước lên một tầm cao mới. Nó buộc bạn phải nhìn lại, đánh giá và điều chỉnh lại phương pháp của mình.
Đừng để những sai lầm chết người này đánh cắp đi ước mơ âm nhạc của bạn. Hãy áp dụng những giải pháp trong bài viết này một cách kiên trì. Hãy thông minh hơn trong cách luyện tập, kiên nhẫn hơn với quá trình, và tử tế hơn với chính bản thân mình. Bức tường trước mặt bạn không phải để chặn bạn lại, nó ở đó để bạn tìm ra cách phá vỡ nó.